Chcesz zostać pisarzem? Ucz się od najlepszych!
Studium Literacko-Artystyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie

Studium Literacko-Artystyczne to najstarsza w Polsce szkoła twórczego pisania, istniejąca na Uniwersytecie Jagiellońskim od 1994 roku. Wykładają w niej najwybitniejsi pisarze, poeci, krytycy i specjaliści w różnych dziedzinach, pomocnych dla początkujących literatów. Uczyli tu Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Stanisław Lem, Marek Nowakowski, Olga Tokarczuk – i wielu innych. Obecnie wykładowcami Studium są Marek Bieńczyk, Piotr Sommer, Michał Rusinek, Karol Maliszewski, Brygida Helbig, Ewa Chruściel, Roman Honet.

Studium ma formę podyplomowej, dwuletniej szkoły twórczego pisania.

Do udziału w zajęciach zaproszeni są chętni bez względu na dotychczasowy dorobek literacki, wiek czy miejsce zamieszkania (słuchacze przyjeżdżają z całej Polski, a nawet z Wiednia i Brukseli). Warunkiem podjęcia studiów jest przede wszystkim talent literacki – a także dyplom licencjacki lub magisterski.

Zajęcia odbywają się co dwa tygodnie. Obejmują m.in. warsztaty poetyckie, prozatorskie, dramaturgiczne, scenariusz, gatunki niefikcjonalne, a także wykłady i seminaria dotyczące literatury, teatru, filmu, prawa autorskiego. Studia kończą się napisaniem pracy dyplomowej (przygotowywanej pod okiem wybranego tutora), którą może być książka prozatorska, poetycka, dramat lub scenariusz.

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie.

Zapisy

Nabór na studia trwa od czerwca do września/października. Szkoła Pisarzy czeka na kandydatów, którzy mają już osiągnięcia w pracy literackiej, a także tych, którzy piszą jeszcze niepewnie i nieśmiało – i chcą wydobyć uśpione lub oszlifować początkujące talenty. Informacje o naborze znajdują się tutaj.

Historia

Studium Literacko-Artystyczne, nazywane także Szkołą Pisarzy, to pierwsza szkoła twórczego pisania w Polsce. Studium powstało w 1994 r. z inicjatywy i według autorskiego projektu prof. Gabrieli Matuszek (która kieruje nią do dziś) na ówczesnej Filologii Polskiej UJ. Projekt wsparli prof. Andrzej Borowski oraz grono wykładowców: prof. Marta Wyka, prof. Jerzy Jarzębski i dr Bronisław Maj.

Studia łączą warsztaty pisarskie (prozatorskie, poetyckie, dramaturgiczne, scenopisarskie i wydawnicze) z wykładami obejmującymi wiedzę z zakresu szeroko rozumianej kultury współczesnej, estetyki, prawa autorskiego, teorii procesu twórczego itd. Zajęcia w ramach Studium prowadzą wybitni pisarze i specjaliści, m.in. Włodzimierz Maciąg, Jan Józef Szczepański, Władysław Stróżewski, Tadeusz Nyczek, Jerzy Illg, Julian Kornhauser, Stanisław Stabro, Andrzej Wajda, Maciej Słomczyński, Stefan Chwin, Antoni Libera, Dorota Terakowska, Michał Paweł Markowski, Jerzy Stuhr, Olga Tokarczuk, Izabela Filipiak, Marek Bieńczyk, Sławomir Shuty, Stanisław Stabro, Michał Rusinek, Roman Honet, Agata Tuszyńska, Michał Zabłocki, Piotr Sommer, Marek Sołtysik, Robert Ostaszewski, Wojciech Kudyba, Marcin Hamkało i wielu innych (pełną listę wykładowców można znaleźć tutaj).

W 1995 r. SLA wydało pierwszy numer pisma „STUDIUM”, redagowanego przez słuchaczy pierwszego rocznika. Pismo prezentowało najciekawsze zjawiska młodej i najmłodszej literatury, zarówno polskiej, jak i obcojęzycznej. Od 1997 roku każdy numer dwumiesięcznika wzbogacały książki z serii „Biblioteki STUDIUM”, wychodzącej pod redakcją Romana Honeta. Wśród nich znalazło się wiele ważnych debiutów nominowanych do takich nagród literackich jak Nagroda NIKE, nagroda im. K. Iłłakowiczówny czy nagroda Poznańskiego Przeglądu Nowości Wydawniczych. Z czasem „Studium”, działające do 2008 roku, stało się jednym z najważniejszych pism młodoliterackich w kraju.

21 marca 1998 zmarł Maciej Słomczyński, pisarz, który wiele znaczył dla studentów i życia szkoły. Ze względu na wkład jego pracy i przyjaźń, jaką obdarzał słuchaczy, szkoła ustanowiła nagrodę literacką jego imienia. W 2004 r. z okazji 10-lecia istnienia Studium Literacko-Artystycznego zorganizowano Festiwal Literacki Literatura wobec nowej rzeczywistości, w ramach którego odbyła się konferencja naukowa oraz Konkurs Literacki im. Macieja Słomczyńskiego na najlepszą pracę literacką autorstwa słuchaczy i absolwentów. Nagrodzony został tomik Wiersze do czytania Anny Tomaszewskiej, który ukazał się drukiem w Wydawnictwie Literackim (2005 r.). Wyróżniono także tomik poetycki Ewy Wawrzyńskiej pt. Bagaż podręczny.

Do tej pory miały miejsce trzy edycje konkursu. Drugą edycję zorganizowano w czerwcu 2009 r. podczas jubileuszu piętnastolecia szkoły. Nagrodzono wtedy trzy tomy Uda na których śpią psy Justyny Machałowskiej, zbiór opowiadań Ciśnij piorunem nawet w śmierć Agnieszki Czachor oraz powieść Panta Deus Kamila Majewskiego. W trzeciej edycji konkursu, zorganizowanej z okazji 20-lecia istnienia SLA, nagrodzono Katarzynę Janicką za zbiór opowiadań Prospect Park Stories (I miejsce), Ewę Szumowską za książę Jaspiska Wola (II miejsce) oraz Michała Kozłowskiego za tom poetycki Gadane (III miejsce; tomik otrzymał później nagrodę WARTO 2015 w kategorii literatura). Wyróżniono również tomiki: Tu i na ziemi Tomasza Nowaka oraz Klisze Tatiany Judyckiej.

Od 2007 r. nakładem Księgarni Akademickiej ukazuje się Seria SLA, w ramach której publikowane są prace nagrodzone w konkursie oraz najlepsze książki słuchaczy i absolwentów, a także antologie i zbiory tekstów. Pierwszą publikacją wydaną w ramach serii był tom Slang, zbierający najciekawszy dorobek poetycki absolwentów wszystkich roczników SLA do 2007 roku. W 2015 r. w serii ukazała się natomiast pierwsza książka krytyczna – Twórcze pisanie w teorii i praktyce, pionierski na gruncie polskim zbiór studiów, szkiców i wykładów z zakresu teorii, dydaktyki i praktyki twórczego pisania pod redakcją Gabrieli Matuszek i Hanny Siei-Skrzypulec.

Osiągnięcia i perspektywy

Absolwenci SLA szczycą się licznymi sukcesami, zdobywają nagrody literackie w prestiżowych konkursach, działają w różnych przestrzeniach życia literackiego i artystycznego (o sukcesach absolwentów SLA można poczytać tutaj). Z inicjatywy osób zaangażowanych w promowanie tych osiągnięć powstało w 2007 r. Stowarzyszenie Absolwentów, Wykładowców i Słuchaczy Studium Literacko-Artystycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, które nieustannie wspiera wszystkich studentów i absolwentów SLA UJ, współorganizując wydarzenia i wieczory autorskie. Obecnie prezesem stowarzyszenia jest Ewa Wawrzyńska. Bieżące informacje na temat działalności stowarzyszenia znajdują się tutaj.

Życie literackie środowiska SLA można śledzić na fanpage’u SLA.